Waarom goede wondverzorging belangrijk is

Goede wondverzorging is belangrijk, omdat wonden sneller genezen door goede wondverzorging. Door goede wondzorg te verlenen voorkom je onnodige complicaties. Vraag je je af hoe jij als BHV’er goede wondzorg kunt verlenen? Lees dan dit artikel.

1. Algemene wondverzorging bij lichte verwondingen
2. Wondverzorging bij ernstige verwondingen
3. Wondverzorging bij schaafwonden
4. Wondverzorging bij brandwonden
5. Inhoud verbandkoffer
6. Pleisters plakken

Bij lichte verwondingen handel je als BHV’er als volgt:

1. Schoonspoelen
   Reinig de wond door te spoelen met zachtstromend lauw water. Zo zorg je ervoor dat vuil, vet en viezigheid uit de wond worden gespoeld. Hierdoor kan het ontsmettingsmiddel beter zijn werk doen.
2. Ontsmetten
   Ontsmet de wondranden met een ontsmettingsmiddel. Huidontsmettingsmiddelen, zoals Betadine zalf zijn bedoeld om de huid te ontsmetten. Ontsmet daarom niet de wond, maar de wondranden. Gebruik een steriel gaasje of wattenstokje met een ontsmettingsmiddel om de wondranden al deppend te ontsmetten.
3. Bedekken
   Oefen druk uit op de wond en dek de wond steriel af met een pleister of wondsnelverband. Op deze manier bescherm je de wond en voorkom je dat de wond weer opengaat. Een verband mag niet te lang blijven zitten. Er komt dan geen zuurstof bij waardoor de wond niet goed geneest.
4. Checken
   Check of de wond goed is afgedekt en het verband niet knelt. Raadpleeg eventueel een arts of breng het slachtoffer naar een huisartsenpost.

Dek ernstige verwondingen steriel af. Zorg ervoor dat het steriele gaas de wond volledig afdekt. Als het bloed door het wondsnelverband komt, leg dan een wonddrukverband aan. Begeleid het slachtoffer vervolgens naar een arts of Spoedeisende Hulp.

Is het slachtoffer in levensgevaar? Bel dan onmiddellijk 112.

De huid bestaat uit verschillende lagen. Bij een schaafwond is de bovenste huidlaag beschadigd. Er zijn vaak rode puntjes bloed waar te nemen en soms komt er helder, geel vocht uit de wond. Als dit vocht opdroogt, ontstaat er een gele korst. Het slachtoffer ervaart vaak een brandend of prikkend gevoel.

Als BHV’er behandel je een schaafwond als volgt:

1. Reinig de wond door te spoelen met lauwwarm stromend water. Spoel 1 à 2 minuten.
2. Gebruik geen zeep of ontsmettingsmiddelen, tenzij er geen stromend water beschikbaar is.
3. Verwijder resterend vuil door voorzichtig te vegen met een steriel gaasje. Steentjes en zandkorrels kun je verwijderen met een pincet.
4. Komt er bloed of vocht uit de wond? Breng een zalfgaas en bedek het gaas met een absorberend verband.
5. Is de wond bijna droog? Laat de wond dan verder aan de lucht drogen, zodat er een beschermende korst kan ontstaan. Bij diepere schaafwonden of schaafplekken onder kleding kun je een pleister of wondverband aanbrengen. Het is wel belangrijk dat het slachtoffer minimaal een keer per dag de pleister of het verband verschoont.
6. Is de schaafwond met aarde, straatvuil of mest in contact geweest? Dan heeft het slachtoffer mogelijk een tetanusprik nodig. Neem hiervoor contact op met de huisarts of huisartsenpost.

Veel brandwonden worden veroorzaakt door hete vloeistoffen, zoals water, vet en olie. De diepte van deze verbrandingen is vaak moeilijk te beoordelen. Vooral verbrandingen door heet water blijken bij nadere beschouwing vaak veel dieper te zijn dan in eerste instantie gedacht wordt. De oppervlakte van brandwonden bepaal je door de regel van 9.
 

Bij een eerstegraads brandwond is de huid rood, pijnlijk en mogelijk wat opgezwollen. Een eerstegraads verbranding gaat meestal snel over en hoeft doorgaans niet door een arts behandeld te worden.

Bij een tweedegraads brandwond is de huid rood, licht gezwollen, pijnlijk en er is sprake van blaarvorming. Een slachtoffer met tweedegraads verbrandingen heeft vaak ook eerstegraads verbrandingen.

Raadpleeg bij tweedegraads brandwonden altijd een arts.

Bij een derdegraads brandwond zijn de opperhuid en de lederhuid volledig beschadigd. De huid is wit of zwart, droog en leerachtig. Het slachtoffer voelt nauwelijks pijn. Dit komt omdat de zenuwen in de huid zijn aangetast.

Ga met derdegraads verbrandingen altijd naar de Spoedeisende Hulp.
 

Lees meer:

Verbeterde Eerste Hulpregels bij brandwonden

Bij brandwonden handel je als BHV’er als volgt:

1. Koel de brandwond 10 minuten met lauw, zachtstromend leidingwater en verwijder zo snel mogelijk kleding en sieraden. Draag het slachtoffer een luier? Verwijder die ook! Laat kleding die aan de wond plakt zitten.
2. Voorkom dat het lichaam te veel afkoelt. Koel alleen de wond! Houd het slachtoffer warm met een deken.
3. Bedek de wond tijdelijk met plastic huishoudfolie, steriel verband of een schone doek.
4. Smeer niets op de brandwond.
5. Waarschuw een huisarts of huisartsenpost als:
   • Er blaren ontstaan in het gezicht, op handen, voeten of geslachtsdelen;
   • Het slachtoffer ook een open wond heeft;
   • Als er sprake is van tweede- of derdegraadsbrandwonden;
   • Het slachtoffer een baby of kleuter is.
6. Bel direct 112:
   • Bij kinderen als het gaat om een brandwond met een oppervlak van 5x de hand van het kind of meer;
   • Bij volwassenen als het gaat om een brandwond met een oppervlak van 10x de hand van de volwassene of meer;
   • De brandwond is ontstaan door een gevaarlijk chemisch middel of als het gaat om elektrisch letsel.

Om goede wondzorg te verlenen heb je als BHV’er een verbandkoffer nodig met de juiste EHBO-materialen. Als BHV’er moet je ervoor zorgen dat de verbandkoffer altijd compleet is. Wil je weten waar een goede verbanddoos aan moet voldoen? Bekijk dan de handige checklist met richtlijnen voor EHBO verbandkoffer.

Wil je een wond afdekken met een pleister? Hoewel pleisters plakken niet heel ingewikkeld lijkt, gaat het vaak mis.

Er zijn verschillende soorten pleisters:

• Wondpleister op rol
• Losse pleisters
• Vingerpleister
• HACCP pleisters
• Kinderpleisters
• Pleisterspray

We hebben ook een pleisterkaart gemaakt met pleisterplaktips.
Download de pleisterkaart

Wil je leren hoe je als BHV’er moet handelen bij verwondingen? Meld je dan aan voor een van onze BHV-cursussen. Of volg een cursus Eerste Hulp of Eerste Hulp aan Kinderen.

Bekijk het complete cursusaanbod

Bronnen: thuisarts.nl, nhg.org